مورد۱

امام علی (ع) : ای مردم! پیش از آنکه مرا نیابید ، آنچه می خواهید بپرسید زیرا من به راههای آسمان از راههای زمین آشناترم! همه مردم اتفاق دارند که هیچ کدام از صحابه پیامبر و هم چنین از دانشمندان چنین ادعایی نکردند غیر از علی بن ابی طالب.

مورد۲

امام علی شخصیتی است که در کعبه زاده شد و در مسجد به شهادت رسید ، شخصیتی که بعد از پیامبر اکرم، همتا و همانندی نداشت ، دارای خصوصیات و ویژگی های منحصر به فردی بود و وجود مبارکش مجموعه ای از اضداد می نمود .

مورد۳

علی بن ابیطالب بر گوینده و نویسنده محنتی گران و باری سنگین است که اگر بخواهد حقش ادا کند ، به کفر و گزافه گویی دچار گردد و اگر کوتاه آید خیانت نموده باشد و حد وسط در فضائل او آنقدر دقیق و باریک است که جز یک اندیشمند ماهر و حاذق از عهده نیاید .

مورد۴

چه بگویم درباره مردی که دشمنانش به فضائلش معترف بوده و در عین دشمنی نتوانستند آن را پنهان دارند ، کسی که سررشته هر فضیلت و منبع هر امتیاز انسانی است و هر فرقه و گروهی خود را به وی منتهی داند و به انساب به او مباهات کند که او سرچشمه همه امتیازات بوده و در این میدان او گوی سبقت را از همگان ربوده و پیشتاز این معرکه است .

مورد۵

مواقف علی (ع) در جنگها آنچنان شهره تاریخ است که تا قیامت بدان مثل زنند ، دلیر مردی که هرگز فرار ننمود و از انبوه سپاهی مرعوب نگشت و با کسی در نیاویخت که او را به دیار عدم نفرستاد و هیچگاه ضربتی نزد که به دومین ضربت نیاز داشته باشد .

مورد۶

علی (ع) سردار زاهدان بوده و هر که می خواست در این میدان گام نهد او را مد نظر داشت، وی هرگز شکم خود را از غذا سیر ننمود ، غذایش خشن ترین غذا و پوشاکش دون ارزشترین لباس ‌‌، او کسی بود که دنیا را سه طلاق کرده و هرگز بدان رجعت ننمود .

مورد۷

علی (ع) روشنفکر ترین و آگاه ترین شخص در تاریخ سیاست بود ، وی هرگز به هدف پیشبرد مقاصدش به سیاستهای شیطانی که خلاف رضای خدا بود متوسل نگشت و به کارهای ضد انسانی دست نزد و هدف را موجه وسیله ندانست ، کمتر کسی را تاریخ به یاد دارد که در عین فقر و تهیدستی مقام سروری داشته باشد.

مورد۸

حضرت علی تنها امیر تاریخ است که در طول ریاستش بدست خویش آسیاب می چرخانند و کفش خود را وصله می زد ، وی یگانه عادلی است که همیشه بر پایه حق عمل می کرد ، حتی اگر تمامی مردم روی زمین علیه او هم پیمان می شدند و دشمنان ، دشت و بیابان را پر می ساختند ، هیچ گاه هراسی به دل راه نمی داد .

مورد۹

در حوزه اسلام جز پیامبر ، هیچ کس از نظر فضیلت ، تقوا ، بینش ، جهاد و کوشش در راه خدا و سایر صفات عالی انسانی به پایِ علی (ع) نمی رسید ، وی بشر بود ولی خصوصیات وجود او در هیچ بشری دیده نشده است او مظهر العجایب و الغرایب بود که تمام افراد بشر را در گذشته و آینده مبهوت نموده و خواهد نمود .

مورد۱۰

جرج جرداق مسیحی در مورد علی (ع) می گوید : آیا از فرمانروایی خبر داری که خود نان سیر نخورد زیرا که در کشور او کسانی یافت می شدند که با شکم سیر نمی خوابیدند و جامه نرم نمی پوشید زیرا در میان ملت ، کسانی بودند که لباس خشن و درشت می پوشیدند و درهمی را اندوخته خود نساخت و به فرزندان و یارانِ خود هم وصیت کرد که غیر از این راه و روش نپیمایند.

مورد۱۱

تاریخ و حقیقت گواهی می دهند که او وجدان بیدار و قهار ، شهید نامی ، پدر و بزرگ شهیدان ، علی بن ابی طالب ، صوت عدالت انسانی ، شخصیت جاودان شرق است . چه می شد بر تو ای دنیا اگر نیروهای خود را جمع می کردی و در هر زمانی یک علی می آوردی با عقلش و قلبش و با زبان و ذوالفقاری!

مورد۱۲

امشب کودکی خواهد خندید که عدالت را تفسیری عاشقانه خواهد کرد و کسی سکوت کعبه را خواهد شکست که روزی بر بلندای شانه های خورشید ، با تبرِ معرفت ، بت های زمانه را خواهد شکست .

مورد۱۳

محمد مالکی : علی در داخل خانه خدا در مکه بدنیا آمد ، قبل از او کسی در داخل خانه خدا بدنیا نیامده بود و این ولادت فضیلتی است که خدای بلند مرتبه ، علی علیه السلام را به آن اختصاص داده است ، برای تجلیل او و بالا بردن مرتبه او و آشکار نمودن کرامت و بزرگواری او .

مورد۱۴

علی علیه السلام بخشنده تر از ابرهای پرباران بهاری بود و در این میدان ، هماوردی برای او نمی توان سراغ کرد . با آنکه بر همه امپراطوری اسلامی ، به جز شام ، فرمانروایی داشت از خود میراثی بر جای نگذاشت ، از دسترنج خود هزار بنده را آزاد کرد و هرگز به نیازمندی پاسخ رد نگفت .

مورد۱۵

صفت امیرالمؤمنین فقط و فقط مخصوص حضرت علی (ع) است و هیچ کس در این دنیا موصوف به چنین صفتی نیست و نخواهد بود زیرا تنها کسی که می تواند مومنان را به مقام ایمان برساند و آنها را به علم خود تربیت کند فقط حضرت علی (ع) است .

مورد۱۶

خداوند اطاعت از ولی و امام را هم ردیف اطاعت از خود قرار داده است، امام علی (ع) نخستین شخصِ ولایتمدار در دنیاست ، اگر مومن در امر ولایتمداری او را الگوی خود قرار دهد ، تمام عالم هم دشمن ولایت شوند، هرگز در دلِ آن مومن شک و شبهه ای نسبت به ولایت پیش نمی آید .

مورد۱۷

مهمترین ویژگی امام علی (ع)،کلام معروف آن حضرت است که فرمود : من بنده ای از بندگانِ حضرت محمد(ص) هستم و این بدان معنا نیست که ایشان در مقابل پیامبر سجده می کردند بلکه نشان دهنده ولایت مداری امیر المومنان نسبت به پیامبر است ، یعنی اگر علی ، علی شد به خاطر ولایتمداری او بود .

مورد۱۸

سیره عدل علوی ، مسلمان و غیر مسلمان نمی شناسد ؛ در مکتب علی باید مدافع مظلوم بود .در زمان حکومت امیر المومنین خبر رسید که سربازان معاویه وارد شهری شده و ضمن غارت ، به پیروان ادیان الهی نیز رحم نکرده و خلخال از پایِ زن یهودی بیرون کشیدند ؛ امام فرمود : اگر بعد از این حادثه، مسلمان از غصه بمیرد جای ملامت نیست .

مورد۱۹

ابوبکر خلیفه اول : هر کس دوست دارد به مردی بنگرد که نزد پیامبر(ص) عظیم ترین منزلت را داشت و قرابتش نیز با آن جناب نزدیکتر و دخالتش در رفع حوائج آن جناب و بی نیازی خودش از دیگران بیشتر بود به علی(ع) نگاه کند .

مورد۲۰

عمر بن خطاب : علی (ع) مولای من است زیرا پیامبر شرف را در ولایت علی می دید ، مانند علی کسی حق دارد که تکبر ورزد و به خود ببالد ، به خدا سوگند اگر شمشیر او نبود اساسِ اسلام استوار نمی شد و علاوه بر آن، او داناترین فرد این امت در امر قضاست و با سابقه ترین و شریف ترینِ آنان است .

مورد۲۱

حسن بصری : به خدا سوگند که علی (ع) برای دشمنانش همچون تیری صائب و به هدف خورده از جمله تیرهای الهی بود و از همه داناتر و از همه به پیامبر نزدیک تر و درویش این امت بود چنانچه به مال دنیا رغبتی نداشت و در فرمان پذیری امر الهی نیز سستی به خرج نداد و از ملامت نکوهشگران باک نداشت .

مورد۲۲

احمد بن حنبل: علی بن ابیطالب از اهل بیت است و کسی با آنها قابل مقایسه نیست ، در حق علی باید بگویم که خلافت علی را مقام و منزلت نداد بلکه علی به خلافت منزلت بخشید.

مورد۲۳

ابن ابی الحدید: اگر علی را در مورد خصائص اخلاقی و فضائل نفسانی و دینی بنگری ، او را سخت درخشان و بر اوج شرف خواهی دید اما در مورد شجاعت چنان است که نام همه شجاعانِ پیش از خود را از یاد مردم برده است و نام همه کسانی را که پس از او آمدند را محو کرده است .

مورد۲۴

پیامبر (ص) : ای علی اگر کسی خدا را به اندازه نوح عبادت کند و همسنگ کوه احد در راه خدا طلا انفاق کند و آن مقدار عمر کند که هزار بار با پای پیاده حج به جا آورد و سپس در میان صفا و مروه مظلومانه کشته شود ، اگر ولایت تو را نپذیرد بوی بهشت به مشامش نمی رسد و داخل بهشت نمی شود .

مورد۲۵

اگر تمام درختان قلم و دریاها مرکب و همه جنیان شمارشگر و همه انسانها نگارشگر باشند ، قادر به شمارش فضائل علی بن ابی طالب نخواهند بود .

مورد۲۶

امام علی علیه السلام در ایمان ، پرهیزکاری ، زهد ، عبادت و یقین یگانه بود ؛ چنان که پیامبر (ص) درباره او می فرماید : اگر آسمانها و زمین در یک کفه جای گیرند و ایمان علی در کفه دیگر ، بی گمان ایمان او سنگین تر است .

مورد۲۷

امام خمینی (ره) : ظل الله کسی است که تمام حرکاتش به امر خدا باشد، مثل سایه باشد. خودش هیچ ، سایه خودش هیچ حرکتی ندارد ، ذی ظل هر حرکتی کرد سایه هم همان طور حرکت کند . امیر المؤمنین ظل الله است که هیچ حرکتی از خودش ندارد ، هر چه هست از خداست .

مورد۲۸

اساسا سربازان اگر چه نامدار باشند ، در این جهان گمنام اند . نامدارترین سرباز فداکار در اسلام ، امیرالمومنین است و او گمنامترین سرباز است با کدام تفکر عرفانی ، فلسفی ، سیاسی و کدام قلم و زبان و بیان ، بشر این سرباز گمنام را معرفی کند و بشناسد و بشناساند؟

مورد۲۹

ما مفتخریم که پیرو مذهبی هستیم که رسول خدا موسس آن به امر خداوند تعالی بوده و امیرالمومنین علی بن ابیطالب این بنده خدا شده از تمام قیود ، مامور رها کردن بشر از تمام اغلال و بردگیهاست. آن چیزی که موجب تاسف است این است که نگذاشتند حضرت امیر آن طور که باید و دلخواهِ اسلام است جلوه پیدا کند .

مورد۳۰

امیر المومنین از مقیاسهای ما خارج است ، او را با ذرع و پیمانه ای که برای سنجیدن انسانها و فضیلت ها و محسّنات و زیبایی ها در اختیار ماست نمی شود سنجید و اندازه گرفت ، آنچه به چشم می آید درخشش آن بزرگوار است که به چشم هر انسانی حتی دشمنان و مخالفان می آید چه برسد به دوستان و یا شیعیان ...

مورد۳۱

وظیفه اول مرد عجین کردن محبت با قدرت است تا آن قدرت جاذبه درست کند نه دافعه ؛ وقتی زن و فرزندان ببینند پدر خانواده هم قوی و هم مهربان است ، به او پناه می برند و این مرد می شود پناهگاه . وظیفه دوم این است که خداوند حکومت خانه را به او داده است و این حکومت وظیفه ای دارد که آن عدالت است ، یعنی هر چیزی جای خودش باشد و حق رعایت شود . اگر مرد حاکم خانه ، عادل هم باشد همه به او اقتدا می کنند .

مورد۳۲

بزرگِ خانه ، آقای خانه ، صولت خانه برای مرد است ، که مرد در این جایگاه باید اهل گذشت و سخاوت باشد. آقاییِ مرد به اضافه گذشت و سخاوتی که برای او درست می کند مرد را حلال مشکلات می کند و پناهگاه همسر و فرزندان می شود .

مورد۳۳

هر مردی در منزل خود نسبت به عیال و خانواده اش به سه خصلت احتیاج دارد : معاشرت خوب ، وسعت در زندگی و غیرت بر حفاظت آنها . این دقت و امعان، هم باید در مراقبت نسبت به حفظ عفاف و پاکدامنی زن باشد و هم در توجه به مخاطرات پیرامونی و تزاحم معضلات و مشکلات اجتماعی .

مورد۳۴

تلاش مرد برای تامین نیازهای مادی خانواده خود در اسلام از ارزش بسیار والایی برخوردار می باشد و از دیدگاه اهل بیت (ع) ، این مرد جایگاه مجاهدان در راه خدا را دارد . امام رضا(ع) می فرماید: کسی که برای تامین زندگی خانواده اش در طلب فضل خداوند بر آید، اجرش بیشتر از مجاهد در راه خداوند است .

مورد۳۵

پیامبر (ص) : قسم به خدای کعبه که تنها علی و شیعیانش در روز قیامت از رستگاران هستند ؛ زیرا او پیش از همه شما به خدا ایمان آورد و قیام او به فرمان خدا بیش از همه شماست ، وفایش به عهد الهی از همه بیشتر و قضاوتش به حکم الله فزونتر و مساواتش در تقسیم از همه زیادتر است .

مورد۳۶

ایمنی از آتش جهنم و رهایی از ناله و فریاد در دوزخ، مژده ای است که به شیعیان امام علی علیه السلام داده شده و باید با رعایت تقوا و پیروی از راه و روش آن بزرگوار خود را از چنین توفیقی محروم نسازند . رسول خدا و علی علیه السلام و شیعیان ایشان در روز قیامت بر تلی از مشک ناب و بر فراز منبرهایی از نور خواهند بود .

مورد۳۷

علی علیه السلام تنها کسی است که از دوران طفولیت در محضر رسول خدا (ص) و در دامن پرمهرش رشد و تکامل یافت و در تمام دوران عبادت و خلوت انس پیامبر در حرا همراه او بود و در لحظه ارتحال نیز سر مبارک آن حضرت بر سینه او قرار داشت.

مورد۳۹

امیرالمومنین (ع) در زهد ، عبادت و تهجد کم نظیر بودند و در عین حال حضوری شجاعانه و سراسر شهامت در میدان های نبرد به ویژه در غزوات داشتند، آنچنان که در برخی جنگها حضرت به تنهایی رسول الله را از خطرات نجات میداد ، بی شک تعابیری مانند لا سیف الا ذوالفقار و ضربت الی فی خندق موید همین واقعیت است .

مورد۴۰

رهبر فرزانه انقلاب : وجود امیرالمومنین از جهات متعدد و در شرایط گوناگون برای همه نسل های بشر ، یک درس جادوانه و فراموش نشدنی است ؛ چه در عمل فردی و شخصی خود ، چه در محراب عبادتش، چه در مناجاتش، چه در زهدش، چه در محو و غرق شدنش در یاد خدا و چه در مبارزه اش با نفس و شیطان و انگیزه های نفسانی و مادی .

مورد۴۱

امروز کلید حل همه مشکلات در دنیای اسلام و در جامعه خودِ ما ، درس ایثار و از خودگذشتگی است که امیرالمؤمنین این درس را در طول ۵۰ سال زندگی اسلامی خودش به ما داد و در این راه جان خود را فدا نمود .

مورد۴۲

نامه امیرالمومنین به مالک اشتر و یا نامه هایی که به دیگر کارگزاران حکومت اسلامی صادر فرمودند در نکوهش از سوءاستفاده از بیت المال و یا لزوم برخورد قاطع با خیانتکاران و نکوهش کارگزاران خیانتکار و یا ضرورت ساده زیستی کارگزاران در نظام اسلامی ، موضوعاتی هستند که نیاز مبرم امروز جوامع اسلامی است .

مورد۴۳

امام علی به فرزندش امام مجتبی فرمودند : در منبر به مردم بگو والدین و پدر این امت، ما و رسول خدا هستیم . کسی که حق پدر افضل خود را بشناسد و از آنها اطاعت کند ، در روز قیامت به او گفته می شود هر جای بهشت که دوست داری وارد شو . این حدیث نشان می دهد ادای حق امام علی تا چه اندازه بر ما واجب است .

مورد۴۴

یکی از مشکلات در جامعه کنونی اشرافی گری است ، اشرافی گری باعث اختلاف طبقه میان افراد جامعه شده که باید برچیده شود ، امیرالمؤمنین در دوران حکومت خود به شدت با والیانی که روی به اشرافیت می آوردند برخورد و یا آنها را از مسئولیت عزل می کردند . خطبه ها و نامه های حضرت در مذمت اشرافیتِ مسئولین ، یکی از پرکاربردترین روایات موضوعیِ نهج البلاغه است .

مورد۴۵

امام علی (ع) در اندیشه و رفتار اجتماعی خویش به حفظ حقوق همنوعان بسیار توجه می کردند ، حکومت و سیاست در نظر ایشان ، ابزاری است برای خدمت به خلق خدا و احقاق حق مظلومان و نه دستیابی به اهداف شخصی و مالی ؛ بنابراین سیاستمداران باید از سیاست علوی الگو بگیرند .

مورد۴۶

افتخار حکومت ما این است که مسئولان نظام و در راس آنان مقام معظم رهبری ، امیرالمؤمنین را الگوی حکومتشان می دانند و صادقانه میخواهند همان راه را بروند، حکومت امیرالمؤمنین دارای اصول اساسی بوده و این اصول قابل تطبیق با حکومت دینی ماست که امام راحل عظیم الشأن آن را بنیان نهاد .

مورد۴۷

امیرالمؤمنین خواهان حکومت نبود و حکومت را بر ایشان تحمیل کردند لذا ایشان در بیاناتی می فرماید : ما نه دنبال قدرتیم و نه دنبال ثروت ، بلکه میخواهیم دین را به صحنه بیاوریم و حدود الهی را پیاده کنیم . امام خمینی می خواست تا جایی که امکان دارد دینِ منزوی و اسیر در چنگال طاغوت را به صحنه بیاورد و امروز مقام معظم رهبری همین خط را دنبال می کنند .

مورد۴۸

فرهنگ مقاومت ، فرهنگ علوی است ، کسانی که به مذاکرات خوش بین بودند و فکر میکردند همه مشکلات کشور در سایه برجام حل و فصل می شود ، عملا دیدند که مذاکره با دشمن جواب نمی دهد لذا مقاومت تنها نسخه ای است که در برابر زیاده خواهی های استکبار جواب داده ، جواب می دهد و جواب خواهد داد .

مورد۴۹

مولوی نذیر احمد از علمای اهل سنت : عبادات حضرت علی بسیار برجسته بود ؛ شجاعتش برجسته بود ؛ تقوایش برجسته بود ؛ شخصیتش برجسته بود ، من درباره ایشان جز خوبی چیزی ندارم که بگویم؛ زیرا آن حضرت غیر از خوبی چیزی ندارد .

مورد۵۰

من چه بگویم درباره مردی که اهل همه مذاهب غیر اسلامی که در جوامع اسلامی زندگی می کنند ، به او محبت می ورزند و حتی فلاسفه ای که از ملت اسلامی نیستند ، او را تعظیم می نمایند. من چه بگویم درباره مردی که همه فضیلت ها به او منتهی می شود و هر مکتب و هر گروهی خود را به او منسوب می نماید، آری اوست رئیس همه فضیلتها .

مورد۵۱

عبدالله بن عباس مفسر بزرگ اهل سنت : آیه ای در قرآن نیست مگر آنکه علی مصداق بارز آن است ، خداوند یاران پیامبر را در جاهای بسیاری مورد سرزنش قرار داده است ولی درباره علی (ع) جز به خیر و نیکی یاد نکرده است.

مورد۵۲

خوارزمی خطیب مشهور اهل سنت : آیا چون ابوتراب جوانمردی هست ؟ آیا چون او پیشوای پاک سرشتی روی زمین وجود دارد ؟ چشم مرا هرگاه درد فراگیرد ، توتیایش خاکی است که پای او بدان رسیده باشد ، علی همان است که شبانگاه در محراب از دل می خروشید و می گریست و روز با چهره ای خندان در گرد و غبار میدان جنگ فرو می رفت .

مورد۵۳

بیهقی، دانشمند نامی اهل سنت : هر کس دوست دارد به علم و دانش حضرت آدم بنگرد و مقام تقوا و خود نگهداری حضرت نوح را مشاهده نماید و بردباری حضرت ابراهیم را نظاره کند و به عبادت حضرت موسی پی ببرد ، باید به علی بن ابیطالب نظر بیندازد .

مورد۵۴

امام علی (ع) برترین مردی است که مادرِ روزگار تا پایان عمر خود چون او نزاید و اوست که هرگاه هدایت طلبان به جستجوی اخبار و گفتارش برآیند ، از هر خبری برای آنها شعاعی می درخشد. آری او مجسمه ای از کمال است که در قالب بشریت ریخته است .

مورد۵۵

با مراجعه و مطالعه در منابع اصیل شیعه و سنی درمی یابیم که حتی دشمنان درجه یک آن امام همام در مواضع متعدد در مورد عظمت، شخصیت ، کمال و فضائل امام علی (ع) سخنها گفته اند و گاه و بیگاه مجبور می شدند لب به اعتراف گشوده و فضائل مولی الموحدین را بازگو کنند ؛ زیرا حقیقت سرانجام پیروز است .

مورد۵۶

امام علی علیه السلام اسوه ای جامع و انسانی است که عظمت خرد و توانمندی های روحی و روانی ، وی را الگویی همیشه جاودان برای امروز و فردا و فرداهای تمامی جوامع ساخته ، به گونه ای که پیروان شیعی و شیفته ی او را در تمامی عصرها و نسل ها ، سربلند و خرسند کرده است .

مورد۵۷

دکتر طه حسین ، ناقد معاصر اهل سنت : علی از خود خوشنود نبود مگر وقتی که حق جامعه و مردم را ادا کرده باشد ؛ نماز را برای مردم به پا داشته و با رفتار و گفتار آنان را تعلیم داده و شبانگاه شام فقیران را داده باشد و نیازمندان را از سوال بی نیاز ساخته باشد. پس از تکالیف ، شب هنگام با خدای خویش به خلوت می پرداخت و پس از اندکی خواب ، سحرگاهان باز به سوی مسجد روانه می شد و مردم را به نماز دعوت می کرد .

مورد۵۸

به گواه تاریخ ، علی(ع) در زمان خلافت و امامت خویش ، بیشتر از هر زمانی رنج کشید ؛ زیرا او نمونه عدل بود و سخت گیری هایی که برای هدایت مسلمانان معمول می داشت، صد چندان بر خود تحمیل می کرد تا در تقدس او کمترین خللی وارد نیاید و این چنین است که امروز پس از گذشت قرن ها هنوز می بینیم این مهر علی است که بر دلها حکم می راند ؛ متبرک باد نامش.

مورد۵۹

جبران خلیل جبران ، فیلسوف بزرگ مسیحی : من معتقدم که فرزند ابیطالب نخستین عرب بود که با روح ولی رابطه برقرار نمود ، او نخستین شخصیت از عرب بود که لبانش نغمه روح کلی را در گوش مردمی طنین انداز نمود که پیش از او نشنیده بودند . او از این دنیا رخت بر بست در حالی که رسالت خود را به جهانیان نرسانیده بود .

مورد۶۰

قدرت نمایی و قهرمانی امام علی تنها در حدود میدانهای جنگ نبود ، قهرمانی بود در صفای بصیرت ، طهارت وجدان ، سحر بیان ، حرارت ایمان ، عمق روح انسانیت و بلندی همت و نرمی طبیعت و یاری محروم و رهایی مظلوم از چنگال متجاوز و ظالم و فروتنی برای حق به هر صورت و مظهری که حق برایش تجلی نماید ، این نیروی قهرمانی همیشه محرک و انگیزنده است گرچه روزگارها از آن بگذرد .

مورد۶۱

هیچ مورخ و نویسنده ای هر اندازه هم که از نبوغ و رادمردی ممتاز برخوردار بوده باشد، نمی تواند ترسیم کاملی از انسان بزرگی مانند پیشوا علی (ع) را در مجموعه ای که حتی دارای هزار صفحه باشد، ارائه دهد و دورانی پر از رویدادهای بزرگ مانند دوران او را توضیح دهد .

مورد۶۲

علی(ع) به مقامی رسیده است که یک دانشمند ، او را ستاره درخشان آسمان علم و ادب می بیند و یک نویسنده برجسته از شیوه نگارش او پیروی می کند و یک فقیه همیشه بر تحقیقات و ابتکارات او تکیه دارد . مورد۶۳ بی تردید منزلت پدر در پیشگاه پروردگار بی مانند است ؛ تا جایی که پیامبر (ص) فرمودند: پدر میان بهشت است ، اگر خواهی آن را نگه دار و اگر خواهی آن را ضایع دار . این بدان معناست که رسیدن به تبلور لطف الهی در گرو رضایت پدر است .

مورد۶۴

شک نداشته باشید که منزلت پدر بی همتاست، اطاعت از حکم پدر تا جایی است که در شرع گفته می شود اگر فرزندی بر سر نماز مستحبی ایستاده باشد و پدر او را فراخواند و یا سوالی بپرسد؛ فرزند می بایست نماز را در دم قطع کرده و پاسخ او را دهد.

مورد۶۵

جایگاه پدر در پیشگاه باریتعالی آنقدر رفیع است که در قرآن به پدر سوگند یاد شده ، واقعیت این است که در مکتب اسلام و در حکمت قرآنی، جایگاه والدین در کنار جایگاه خداوندی است و پروردگار پدر و مادر را در کنار نام خود یاد می کند و از فرزندان می خواهد تا از وی اطاعت داشته و در همه حال احترام و تواضع پیشه کنند .

مورد۶۶

در بینش اسلامی پدر امانتداری است که فرزند به وی سپرده می شود و او در حفظ و شکوفایی این هدیه و امانت الهی می کوشد و با تلاش و مجاهدت های بی دریغِ خود مانند باغبانی پر مهر و عطوفت به پرورش گلهای هستی اش می پردازد و چه مقامی از این بالاتر که انسان شایسته ، عهده داری امانت خداوند گردد و پروردگار عالمیان او را امین خود بداند .

مورد۶۷

خوشنودی پدر محور رضایت الهی است به فرموده پیامبر (ص) : خوشنودی خداوند در خرسندی پدر و ناخشنودی خداوند در نارضایتی پدر است ، این روایت بیانگر مقام والای پدر در اسلام بوده و نقش احترام و رضایت پدر را در کسب رضایت الهی بیان می دارد .

مورد۶۸

پدر کوه رنج است و معدن گنج، مظهر ایثار است و وفا، کانون لطف است و صفا ، نامش همراه شکوه و وقار، نگاهش نافذ و پراقتدار، کلامش متین و استوار ، وجودش همیشه کوشا و بی قرار و هستی اش پر افتخار .

مورد۶۹

پدر روشنایی خانه است و نور فروزان کاشانه ، صبحگاهش طلوع آفتاب مهربانی است و شامگاهش تابش مهتاب زندگانی ، پدر دریای محبت است و اقیانوس شفقت ، ناخدای دریای طوفانی و غواص اقیانوس مهربانی ، پدر امیدبخش زندگی است و مایه سرزندگی، مهرش شهد گلهای منزل است و لبخندش قرارِ دل ...

مورد۷۰

روز پدر روز قدردانی از تلاش های پدر و روز توجه به زحمت های طاقت فرسای اوست ، روزی که برای فرزندان ، فرصت مناسبی ایجاد می کند تا با حضور در کنار پدران و تبریک این روز، اعلام محبتی دوباره کرده و با بوسه ای بر دستان پدر و نگاهی همراه با عشق و محبت به او صمیمانه ترین پیامهای دوستی را از اعماق وجود عیان سازند که : دوستت دارم ...

مورد۷۱

مسئله پدری و عهده داری سرپرستی فرزندان ، مسئولیتی خطیر و موفقیت در آن مستلزم آگاهی ، فداکاری و اخلاق و اعتقاد است . او مسئول است اعتماد را درون خانواده بیاورد ، مراقب فرزندان باشد و زمینه را برای استقلال و آزادی فراهم و مخاطرات را از آنها دور سازد.

مورد۷۲

اوست که می تواند بی هیچ چشمداشت، اینگونه چشمه زلال مهربانی باشد و جوهر گرانمایه وجود را جاری جسم و جان فرزندانش سازد ، اوست که می تواند اینگونه ارزان ، عاطفه ارزانی کند ، او بلندتر از ادراک واژه ها و فراتر از قامت سپاسهای ماست ، قداست واژه ای به نام پدر ...

مورد۷۳

امام علی(ع) در زمان رسول خدا(ص)، در نگاه همگان برترین چهره صحابیان و نزدیک ترین فرد به پیامبر اکرم(ص) بود. به دلیل این ارتباط نزدیک که از کودکی آن حضرت آغاز شده بود و در تمام دوران نزول وحی و حیات طیبه پیامبر(ص) نیز ادامه داشت، به طور طبیعی حضرت در فهم آیات قرآن، باید سرآمد همگان باشد.

مورد۷۴

ابوسعید خدری در روایتی از پیامبر(ص) نقل می کند : درباره آیه ((قالَ الَّذِی عِنْدَهُ عِلْمٌ مِنَ الْکتابِ)) سؤال کردم، فرمود: «او وصی و جانشین برادرم سلیمان بود». عرض کردم: آیه ((قُلْ کفی بِاللَّهِ شَهِیداً بَینِی وَ بَینَکمْ وَ مَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ الْکتابِ)) از چه کسی سخن می گوید و اشاره به کیست؟ فرمود: «او برادرم علی بن ابی طالب است»

مورد۷۵

در روایتی از پیامبر(ص) آمده است: «إِنَ الْقُرْآنَ أُنْزِلَ عَلَی سَبْعَةِ أَحْرُفٍ مَا مِنْهَا إِلاّ وَ لَهُ ظَهْرٌ وَ بَطْنٌ وَ إِنَّ عَلِی بْنَ أَبِی طَالِبٍ عَلِمَ الظَّاهِرَ وَ الْبَاطِن؛ همانا قرآن بر هفت حرف نازل شده و هر حرف آن ظاهر و باطنی دارد، به راستی علم ظاهر و باطن آن تنها در نزد علی بن ابی طالب است».

مورد۷۶

در روایتی از رسول خدا(ص) آمده است: «علی با قرآن و قرآن با علی است». در این روایت وقتی عترت را که رییس آن علی(ع) عدل است، قرآن و یکی از دو ثقل همراه علی(ع) می داند، به طور قطع بر آگاهی و احاطه علمی حضرت بر قرآن کریم دلالت دارد و حجیت آموزه ها و تعالیم امام را در تفسیر و تبیین قرآن اثبات می کند.

مورد۷۷

در روایتی از پیامبر اکرم(ص) آمده است که حضرت فرمود: «فَمَنْ عَمِی عَلَیهِ مِنْ عِلْمِهِ شَیءٌ لَمْ یکنْ عَلِمَهُ مِنِّی وَلاَ سَمِعَهُ فَعَلَیهِ بِعَلِی بْنِ أَبِی طَالِبٍ فَإِنَّهُ قَدْ عَلِمَ کمَا قَدْ عَلِمْتُهُ ظَاهِرَهُ وَ بَاطِنَهُ وَ مُحْکمَهُ وَ مُتَشَابِهَه؛ هر کس چیزی از قرآن را که از من نیاموخته و نشنیده و بر او پوشیده باشد، باید که به علی بن ابی طالب رجوع کند؛ زیرا او ظاهر و باطن و محکم و متشابه آن را همان گونه که من می دانم، می داند».

مورد۷۸

آیه ولایت: آیه ۵۵ سوره مائده است که از ولایت خدا، پیامبر(ص) و اقامه‌کنندگان نماز و زکات، بر مسلمانان سخن می‌گوید. مفسران شیعه و سنی، شأن نزول این آیه را ماجرای خاتم‌بخشی حضرت علی(ع) دانسته‌اند که در آن در حال رکوع، انگشتر خود را به فقیر بخشید.

مورد۷۹

دو آیه در قرآن در شأن حضرت علی(ع) است؛ یکی آیه تطهیر و دیگری آیه مباهله. بر اساس آیه تطهیر، عصمت چهارده معصوم(ع) در سطح و مرحله بالایی است. انبیا هم معصوم بودند اما گاهی ترک اولی داشتند، ولی ترک اولی در مورد حضرت علی و سایر ائمه امکان ندارد. بر اساس آیه مباهله، امیرالمومنین خودِ پیامبر است، یعنی هر چه پیامبر دارد آن حضرت هم دارد جز نبوت. پیامبر و علی(ع) در همه فضایل شریک هستند چون علی، جانِ پیامبر است.

مورد۸۰

آیه تبلیغ: آیه ۶۷ سوره مائده است که براساس آن، پیامبر اسلام(ص) موظف شد پیامی را به مردم ابلاغ کند که اگر در رساندن آن کوتاهی کند، رسالت پیامبریِ خود را به‌انجام نرسانده است. به‌گفته مفسران شیعه و سنی، آیه تبلیغ پس از بازگشت پیامبر از حجة‌الوداع در غدیر خم نازل شده است. در روایات، شأن نزول آیه تبلیغ واقعه غدیر و اعلام جانشینی حضرت علی دانسته شده است.

مورد۸۱

آیه شراء: آیه ۲۰۷ سوره بقره، کسانی را ستوده است که حاضرند جان خود را در ازای به‌دست‌آوردن رضایت خداوند فدا کنند. به‌گفته ابن ابی‌الحدید عالم معتزلی، همه مفسران بر این باورند که این آیه در فضیلت امام علی(ع) نازل شده است. علامه طباطبایی نوشته است: طبق روایات این آیه درباره ماجرای لیلة المَبیت نازل شده است. در لیلة المبیت مشرکان قصد داشتند به خانه پیامبر اسلام(ص) در مکه حمله کنند و او را به قتل برسانند. در این شب، امام علی(ع) برای حفظ جان پیامبر در بستر او خوابید.

مورد۸۲

آیه اِکمال : آیه ۳ سوره مائده است که از کامل‌شدن دین اسلام سخن می‌گوید. به‌گفته آیت الله مکارم، مفسر شیعه، در تفاسیر شیعه منظور از کامل‌شدن دین، اعلام ولایت و خلافت امام علی(ع) بر مسلمانان دانسته شده و روایات هم آن را تأیید می‌کند. عالمان شیعه بر این باورند که آیه اکمال درباره واقعه غدیر نازل شده است.

مورد۸۳

آیه صادقین: آیه ۱۱۹ سوره توبه است که به مؤمنان دستور می‌دهد همراه صادقین باشند و از آنان پیروی کنند. در روایات شیعه، صادقین به اهل بیت(ع) تفسیر شده است. محقق طوسی این آیه را از دلایل امامت علی(ع) دانسته است.

مورد۸۴

آیه صالح‌المؤمنین: آیه ۴ سوره تحریم است که در آن خداوند علی(ع)، جبرئیل و دیگر فرشتگان را، پشتیبان پیامبر اسلام(ص) قرار داده است. در تفاسیر با استناد به روایاتی از طریق فریقین، تنها مصداق صالح‌المومنین امام علی(ع) معرفی شده است

مورد۸۵

  آیه خیر البریه: آیه هفتم سوره بینه است که کسانی را که ایمان آورده و عمل صالح انجام داده‌اند، برترین آفریدگان معرفی می‌کند. براساس روایاتِ شیعه و سنی، این گروه امام علی(ع) و شیعیان او هستند.

مورد۸۶

آیه انفاق:‌ آیه ۲۷۴ سوره بقره است. این آیه پاداش کسانی را که در شب و روز، و نهان و آشکارا، انفاق می‌کنند، نزد پروردگارشان دانسته است. به‌گفته مفسران، این آیه درباره علی(ع) نازل شده که چهار درهم داشت و یکی را در شب انفاق کرد، یکی را در روز، یکی را در نهان و یکی را آشکارا.

مورد۸۷

آیه نجوا: آیه ۱۲ سوره مجادله است که به مسلمانان ثروتمند دستور می‌دهد قبل از نجوا (گفتگوی سری) با پیامبر اسلام(ص)، باید صدقه بدهند. به‌گفته طبرسی بیشتر مفسران شیعه وسنی امام علی(ع) را تنها کسی دانسته اند که به این آیه عمل کرده است.

مورد۸۸

آیه وُدّ : آیه ۹۶ سوره مریم است که طبق آن خداوند محبت مؤمنان را در دل دیگران قرار می‌دهد. برپایه برخی روایات، پیامبر(ص) از علی خواست بگوید؛ خدایا محبت من را در دل مؤمنان قرار بده. بعد از این درخواست، آیه ود نازل شد.

مورد۸۹

آیه تطهیر: بخشی از آیه ۳۳ سوره احزاب است که در آن از اراده خداوند بر پاکی اهل بیت(ع) از رجس و پلیدی سخن آمده است. مفسران شیعه معتقدند این آیه در خصوص اصحاب کساء نازل شده است.

مورد۹۰

آیه مباهله: آیه ۶۱ سوره آل عمران است که ماجرای مباهله پیامبر(ص) با مسیحیان نجران را بیان می‌کند. بنابر تفاسیر، امام علی(ع) در این آیه به‌منزله نَفْس و جان پیامبر(ص) معرفی شده است. مورد۹۱ آیه مودت: آیه ۲۳ سوره شوری است. در این آیه، مودت و محبتِ «اَلْقُرْبیٰ» به‌عنوان مزد رسالت پیامبر بر مسلمانان واجب شده است. از ابن‌عباس نقل شده که پیامبر منظور از القربی را علی، فاطمه، حسن و حسین بیان کرده است.

مورد۹۲

آیه اولی الامر: آیه ۵۹ سوره نساء است که مؤمنان را به اطاعت از خدا و رسول خدا(ص) و اولی ‌الأمر دستور می‌دهد. از نظر مفسران شیعه و سنی آیه مذکور بر عصمت اولی‌ الأمر دلالت دارد. در روایات منظور از اولی‌الأمر امامان شیعه معرفی شده است.

مورد۹۳

آیه اطعام: آیه ۸ سوره انسان است. این آیه نیکوکاران را کسانی معرفی می‌کند که با آنکه خودشان به غذا نیاز دارند آن را به‌خاطر خدا به مسکین، یتیم و اسیر می‌دهند. بنابر روایات این آیه، درباره بخشش امام علی(ع) و حضرت زهرا(س) نازل شد. طبق احادیث، حضرت علی(ع)، فاطمه(س) و خادم آنان فضه به‌خاطر شفای حسنین(ع) سه روز روزه گرفتند و هر سه روز هنگام افطار با اینکه خود گرسنه بودند، بخشی از غذایشان را به مسکین و یتیم و اسیر بخشیدند.

مورد۹۴

امام علی (ع) در هیچ شرایطی حاضر به عدول از مبانی قرآن کریم و سنت پیامبر اکرم(ص) نشد، حتی زمانی که به خلافت‌ رسید، علیرغم اینکه بعضی از دوستان حضرت، توصیه هایی که در ظاهر با حسن نیت و در نظر گرفتن مصالح امام و حکومت همراه بود، به ایشان می نمود ،اما آن بزرگوار از هر گونه مصلحت اندیشی و ظاهر نگری پرهیز می کردند و در جواب این قبیل پیشنهادات می فرمودند: آیا به من دستور می دهید که برای پیروزی خود، از جور و ستم، در حق کسانی که بر آنها حکومت میکنم استمداد جویم. به خدا سوگند تا عمر من باقی است و تا شب و روز بر قرارند و ستارگان آسمان در پی هم طلوع میکنند، هرگز چنین کاری نخواهم کرد!

مورد۹۵

هفت ویژگی امام علی (ع)از زبان پیامبر (ص) : *اولین شخصی هستی که ایمان آوردی و به دین من پیوستی، تو در خانه خدا به دنیا آمدی این بالاترین ایمان است. *وفادارترین شخص به عهد خدا هستی. *در همه حال و همه جا امر خدا مهمترین چیز است. *دارای عدالت علوی هستی. *بصیرت قضاوت در حکومت خود داری. *به درد مردم رسیدگی می کردی و بین هیچکس فرق نمی گذاشتی. *در پیش خدا مقرب هستی.

مورد۹۶

ولایت یکی از ارکان اصلی آموزه های اساسی دین مبین اسلام وبه تعبیر دقیق تر،اصلی ترین واساسی ترین آموزه آن است. که این امر را علی (ع) در حمایت از ولایت پیامبر(ع) به خوبی به معرض نمایش قرار داد .

مورد۹۷

بی بصیرتی پیروان ولایت را ازولی خداجدامی کند ،چنان که درجنگ جمل افرادی رامی بینیم که مدعی پذیرش حکومت امام علی(ع)بودنداماباهمه شناختی که ازفضایل ومقام معنوی آن حضرت داشتند،درحقانیت ومشروعیت این جنگ دچارتردیدشدند.ازاین روبه امیرالمومنین(ع)گفتند:مارابه جایی بفرست که یقین داشته باشیم باکفارمیجنگیم.امام علی(ع)نیزآنهارابه سرحدّات فرستاد.این گروه ولایت گریزانی هستندکه درهنگامه کارزار براثربی بصیرتی ازولایت جا می مانند .

مورد۹۸

حضرت علی(ع)افرادولایت مدار،راچنین نصیحت می فرماید:به اهل بیت پیامبرتان نگاه کنیدوبه آن سوکه‌می روند،پی آنهارابگیریداگرایستاده اند،بایستیدواگربرخاسته اند،شمانیزبرخیزیدبه آنهاپیشی نگیریدکه گمراه می شویدوازآنهابازپس نمایندکه هلاک می شوید.

مورد۹۹

ولایت مداری حقیقی کسی است که درمسیرولایت بامدد ازنیروی بصیرت از بی تابی خودداری کرده،باصبروشکیبایی خودسختی ها،بلاهاوزخم زبان های اطرافیان رابه جان بخردوباآرامش خوددشمن راناامیدکند.دراینجانبایداز رابطه صبروبصیرت غافل شد.نمونه بارزصبر،استقامت وثبات قدم،حضرت زهرا است که بعدازاین همه مصیبت پشتیبان ولایت امام علی (ع) بود و در این راه جان گرامی خود را نثار نمود .

مورد۱۰۰

پذیرش ولایت امام علی (ع) و فرزندانش ودل سپردن به آنهاتنهاراه سعادت بشربوده است وانکارولایت موجب انکار نبوت وموجب کفربه خداست چرا که ولایت مداری ترکیبی ازایمان به محتوای نبوت وایمان به امامت وولایت ائمه وانجام اعمال شایسته همراه باخلوص نیت است تادرپرتو آن انسان به قرب خداوندی برسدوتحت ولایت خاص خداوند قراربگیرد.

مورد۱۰۱

اعمال آن کسی که حبّ مولا علی (ع) را در دل دارد هرچندآن اعمال ناچیز باشدمورد قبول خداوند متعال قرارمی گیرد،زیرا اعمال خودرامزین به امرولایت کرده است.

مورد۱۰۲

عشق ومحبت به امام علی (ع) و فرزندانش، بهترین وسیله وزمینه برای پاکسازی روح ازپلیدهاوتهذیب نفس باالگوگیری ازروش محبوب اعلام شده است.

مورد۱۰۳

امام علی (ع) و سایرائمه شفیع ارادتمندان خویش درروزقیامت هستندوانسان ولایت مدا‌ر مورد شفاعت ایشان است چنان که درزیارت جامعه می خوانیم: شماشفیع عالم باقی(اخرت) هستیدوشفاعت شماپذیرفته شده است.

مورد۱۰۴

ابن عباس می گوید: به پیامبرعرض کردم:مرانصیحتی کن،حضرت فرمودند: ای ابن عباس!برتوبادبه دوستداری علی(ع)سوگندبه خداوندی که مرا به حق به پیغمبری برگزید،خداوندازبنده اش کارنیکی رامی پذیردمگرانکه ازاودررابطه بامحبت علی(ع) سوال کندپس اگربر ولایت علی بوده عمل اوبه هرحال باشد ،پذیرفته می گرددوگرنه ازاوبه غیرولایت سوال نشده،امرمی گرددکه اورابه آتش بیندازد.

مورد۱۰۵

افراد ولایت پذیر و ولایت مدار رستگارانند.این خطاب مکرر از زبان پیامبرگرامی نقل شده است که روزقیامت این مرد علی(ع) و شیعیان او رستگاران واهل نجات هستند.

مورد۱۰۶

پذیرنده ولایت امام علی (ع) و فرزندانش بدون حساب دربهشت لقای حضرت احدیت داخل می شود،چون بعدازآنکه حق راشناخت هرچه خیرازدستش می آمد،انجام داده است واین وعده الهی است.

مورد۱۰۷

آنها که به حمایت ازولایت امام علی (ع) و اهل بیتش برخاستنددرمنزلگاه بهشت جای داده خواهندشدچنان که درفرازی اززیارت جامعه کبیره آمده است هرکس که ازشماائمه هدی پیروی کندجایگاه اوبهشت است.

مورد۱۰۸

پس از شجاعت امام علی (ع) در جنگ احد ، فرشته وحی نازل شد و فرمود : این نهایت فداکاری است که علی (ع) از خود نشان می دهد و در این هنگام صدایی از آسمان بلند شد که می گفت : لا فتی اِلّا علی ، لا سَیف اِلّا ذوالفقار ؛ جوانمرد شجاعی چون علی و شمشیری چون ذوالفقار وجود ندارد .

مورد۱۰۹

امام علی (ع) همیشه در صف اول از سپاه خود حضور داشتند که با شروع جنگ ، ضررهای زیادی بر دشمن وارد می کردند به طوری که همه دشمنان اسلام از نام ایشان می ترسیدند، و جرات رویارویی با او را نداشتند ، از این رو امام اول را حیدر کرار می نامیدند .

مورد۱۱۰

امام خمینی (ره) : شمشیر علی (ع) و فرود آوردن شمشیر و به دشمن ، آن شمشیر را ضربه زدن و او را کشتن ، این امری است که در همه جا واقع می شود و بسیاری از اشخاص این اعمال را کرده اند و می کنند ، ارزش به اینها نیست ، ارزش به آن است که در قلب علی بن ابی طالب چه گذشته است و مرتبه اخلاص او چه اندازه بوده است ؛ آن مرتبه اخلاص است که یک ضربت را عبادت ثقلین ، عبادت جن و انس مقابل کرده است

 

 

 

هفت ویژگی خاص امام علی(ع) از زبان پیامبر(ص)

به گزارش ایسنا، بنا به نوشته مورخین، در سیزدهم رجب سال 30 عام الفیل، حادثه بس عجیبی رخ داد که هرگز در تاریخ بشریت سابقه نداشته و بعد از آن نیز تکرار نشده است و در این روز حضرت علی (ع) در خانه‌ خدا متولد شدند. پدر آن حضرت ابوطالب فرزند عبدالمطلب بن هاشم بن عبد مناف (عموی پیامبر(ص)) و مادرش هم فاطمه دختر اسد بن هاشم بود. بنابراین امام علی(ع) از هر دو طرف هاشمی نسب است.

القاب مشهور آن حضرت " اسدالله، مرتضی، امیرالمؤمنین و اخو رسول‌الله" بوده و کنیه‌های ایشان نیز "ابوالحسن و ابوتراب" است.

به دنیا آمدن امیرمومنان علی علیه السلام در درون خانه خدا فضیلتی است که محدثان شیعه و دانشمندان علم انساب آن را در کتابهای خود نقل کرده‌اند و در میان دانشمندان اهل تسنن گروه زیادی به این حقیقت، تصریح و آن را یک فضیلت بی‌نظیر خوانده‌اند که به نمونه‌هایی از آن اشاره می‌شود؛

* محمد مالکی می‌گوید: «وُلِدَ بِمکَّةَ الْمُشَرّفَةَ داخِلَ بَیْتِ الْحَرامِ فی یَوْمِ الْجُمعَةِ الثَّالِثَ عَشَرَ مِنْ شَهْرِاللّه رَجَبِ سَنَةِ ثَلاثینَ مِنْ عامِ الْفیلِ... وَلَمْ یُولَدْ فِی الْبَیْتِ الْحَرامِ قَبْلَهُ اَحَدٌ سِواهُ، وَهِیَ فَضیلَةٌ خَصَّهُ اللّه تَعالی بِها اِجْلالاً لَهُ وَاِعْلاءً لَمَرْتَبَتِهِ وَاِظْهارا لِکَرامَتِهِ؛علی در داخل خانه خدا در مکه، روز جمعه سیزدهم ماه خدا، رجب سال سی از عام الفیل به دنیا آمد... قبل از او کسی در داخل خانه خدا به دنیا نیامده بود و این ولادت فضیلتی است که خدای بلند مرتبه علی علیه السلام را به آن اختصاص داده است، برای تجلیل او و بالا بردن مرتبه او و آشکار نمودن کرامت و بزرگواری او».

* حاکم نیشابوری می‌گوید: «ولادت علی در داخل کعبه به طور تواتر به ما رسیده است.» تاکنون کسی به این فضیلت دست نیافته است.»

سعید بن جبیر از یزید بن قعنب نقل نموده که من با عباس بن عبدالمطلب و گروهی از فرزندان عبدالعزی در مقابل خانه خدا نشسته بودیم که ناگهان فاطمه دختر اسد مادر امیرالمومنین که نه ماهه باردار بود و درد زایمان او را گرفته بود، ظاهر شد، «فَقالَتْ رَبِّ اِنّی مُؤمِنَةٌ بِکَ وَبِما جاءَ مِنْ عِنْدِکَ مِنْ رُسُلٍ وَکُتُبٍ، وَاِنّی مُصَدّقَةٌ بِکَلامِ جَدّی اِبْراهِیْمَ الخَلیلِ، وَاِنّهُ بَنی الْبَیْتَ العَتیقَ فَبِحَقِّ الّذی بَنی هذَا الْبَیْتَ وَبِحَقِّ الْمَوْلُودِ الَّذی فِی بَطْنی لمّا یَسَّرْتَ عَلَیَّ وِلادَتی؛ پس فاطمه گفت: پروردگارا! به تو و پیامبران و کتابهایی که از طرف تو نازل شده‌اند، ایمان دارم و سخن جدم ابراهیم خلیل را تصدیق می‌کنم؛ او که این خانه عتیق را بنا کرد. پس به حق آن کسی که این خانه را ساخت، و به حق کودکی که در رحم دارم، ولادت این کودک را بر من آسان فرما!»

یزید بن قعنب می‌گوید: ما دیدیم که خانه خدا از پشت شکافته شد (محل مستجار) و فاطمه داخل خانه شد و ما دیگر او را ندیدیم، و دیوار دوباره به حال اول برگشت، به ذهن ما رسید که قفل در خانه خدا را باز کنیم، ولی باز نشد، «فَعَلِمْنا اَنَّ ذلِکَ اَمْرٌ مِنَ اَمْرِ اللّه عَزّوجَلّ؛ پس دانستیم که این مسئله کاری است از طرف خدای عزیز و جلیل.

 

 

حسن خلق حضرت علی (ع)

اخلاق نیکوی او زبانزد مردمان است.تا آنجا که دشمنانش که نتوانسته‌اند بر او خرده‌ای بگیرند، این صفت را عیبی برای آن حضرت برشمرده اند. یاران وی در این باره گفته‌اند: او همچون یکی از ما و در میان ما می‌زیست.نرم خو، و بسیار متواضع و آسان‌گیر بود و با این وجود ما در برابر او مانند اسیری بودیم که دستهایش بسته و بر بالای سرش شمشیری گرفته بودند و از هیبت او هراس داشتیم.

گذشت امیرالمومنین علی (ع)

در بردباری و گذشت، علی از همه مردمان گوی سبقت را ربوده بود.برای اثبات این گفته، کافی است بالاترین مراتب حلم او را به طور اعم در رفتار با اهل جمل و به طور اخص با مروان بن حکم و عبد الله بن زبیر ملاحظه کنیم. او در جنگ جمل بر مروان دست پیدا کرد.با آنکه این شخص از دشمن‌ترین مخالفان علی (ع) بود، اما حضرت علی(ع) از وی درگذشت.همچنین آن حضرت بر عبید الله بن زبیر که یکی از سرسخت‌ترین دشمنانش بود و به علی آشکارا ناسزا می‌گفت، دست یافت و او را اسیر کرد ولی وی را مورد عفو قرار داد و به او گفت: «برو!نمی خواهم تو را ببینم.»و سخنی بیشتر از این بر زبانش نراند. سعید بن عاص نیز پس از واقعه جمل در مکه به دست علی (ع) گرفتار آمد ولی آن حضرت به او سخنی نگفت و از او کناره گرفت و هیچ کس از شرکت کنندگان در جنگ جمل و مردم بصره را مورد مجازات و قهر خود قرار نداد و منادی آن حضرت در شهر ندا می‌داد: «هر کس که از میدان گریخته، تعقیب نمی‌شود.

 

اصول اخلاقی و رفتار امام علی(ع) با دشمنان چگونه بود؟

 

پاسخ اجمالی

رعایت اصول اخلاقی و انسانی در برابر دشمنان موضوعی است که امام علی(ع)، به آن اهتمام ویژه داشت، به گونه‌ای که حتی در برابر دشمنان در حال نبرد نیز از اخلاق اسلامی روی نگردانده است. آن‌حضرت پیوسته به نیروهای تحت امرش نیز سفارش می‌‌کرد تا به اخلاق اسلامی پای‌بند باشند. این مسئله چه در رفتار و چه در عملکرد حضرتش فراوان قابل مشاهده است.

بخشی از فرمان امام علی(ع) به نیروهایش در برخورد با دشمنان در این روایت موجود است:

«نَصْرٌ عُمَرُ بْنُ سَعْدٍ وَ حَدَّثَنِی رَجُلٌ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ جُنْدَبٍ عَنْ أَبِیهِ: أَنَّ عَلِیّاً (ع) کَانَ یَأْمُرُنَا فِی کُلِّ مَوْطِنٍ لَقِیَنَا مَعَهُ عَدُوَّهُ یَقُولُ: «لَا تُقَاتِلُوا الْقَوْمَ حَتَّى یَبْدَءُوکُمْ فَإِنَّکُمْ بِحَمْدِ اللَّهِ عَلَى حُجَّةٍ وَ تَرْکُکُمْ إِیَّاهُمْ‏ حَتَّى یَبْدَءُوکُمْ حُجَّةٌ أُخْرَى لَکُمْ عَلَیْهِمْ فَإِذَا قَاتَلْتُمُوهُمْ فَهَزَمْتُمُوهُمْ فَلَا تَقْتُلُوا مُدْبِراً وَ لَا تُجْهِزُوا عَلَى جَرِیحٍ وَ لَا تَکْشِفُوا عَوْرَةً وَ لَا تُمَثِّلُوا بِقَتِیلٍ فَإِذَا وَصَلْتُمْ إِلَى رِحَالِ الْقَوْمِ فَلَا تَهْتِکُوا سِتْراً وَ لَا تَدْخُلُوا دَاراً إِلَّا بِإِذْنِی وَ لَا تَأْخُذُوا شَیْئاً مِنْ أَمْوَالِهِمْ إِلَّا مَا وَجَدْتُمْ فِی عَسْکَرِهِمْ وَ لَا تُهَیِّجُوا امْرَأَةً بِأَذًى وَ إِنْ شَتَمْنَ أَعْرَاضَکُمْ وَ تَنَاوَلْنَ أُمَرَاءَکُمْ وَ صُلَحَاءَکُمْ فَإِنَّهُنَّ ضِعَافُ الْقُوَى وَ الْأَنْفُسِ وَ الْعُقُولِ وَ لَقَدْ کُنَّا وَ إِنَّا لَنُؤْمَرُ بِالْکَفِّ عَنْهُنَّ وَ إِنَّهُنَّ لَمُشْرِکَاتٌ وَ إِنْ کَانَ الرَّجُلُ لَیَتَنَاوَلُ المَرْأَةَ فِی الْجَاهِلِیَّةِ بِالْهِرَاوَةِ أَوِ الْحَدِیدِ فَیُعَیَّرُ بِهَا عَقِبُهُ مِنْ بَعْدِهِ»؛[1]

دستور آن‌حضرت به لشکرش، قبل از برخورد با هر دشمنی، چنین بود: تا دشمن با شما آغاز به جنگ نکرد، شما با ایشان نجنگید؛ زیرا شما بحمد اللَّه بر علیه دشمنتان دلیل و حجت دارید، و این هم که آنان آغازگر جنگ باشند، نه شما، دلیل دیگرى بر ضرر آنها خواهد بود.

اگر جنگیدید و دشمن را شکست دادید، فراری‌ها را نکشید و به زخمی‌ها آسیب نرسانید، عورتى را برهنه نسازید و کشته‌‏اى را مثله نکنید، اگر به قرارگاه دشمن وارد شدید پرده‏اى را مدرید، و جز به فرمان من به خانه‌‏اى وارد نشوید و چیزى از اموال ایشان را جز آنچه در میادین جنگ باشد برندارید، به هیچ زنى آزار و گزندى نرسانید، اگرچه به ناموس شما دشنام دهند و فرماندهان و نیکان شما را نیز مشمول دشنام خود سازند؛ زیرا چنین زنانی ضعیف، کمتحمل و  کمخرد میباشند، و ما مأمور بودیم (در زمان رسول خدا) آن زمان که آنان زنان مشرکى بودند نیز از آزار رساندن به ایشان خوددارى کنیم. در روزگار جاهلى هم اگر مردى زنى را با چماقى یا پاره آهنى مى‌زد تا بر او دست یابد پس از وى (حتى) بازماندگان آن مرد به سبب چنان رفتار (ناهنجارى که از او سر زده بود) سرزنش مى‌‏شدند.

امام (ع) در این عبارات چند اصل مهم اخلاقی را به پیروانش سفارش می‌کند:

1. پیش‌‌قدم نشدن در جنگ و نبرد با دشمن

2. نکشتن زخمى‌ها و مجروحان لشکر شکست خورده

3. جلوگیری نکردن از دست‌رسی دشمن به آب

4. آسیب نرساندن به غیر نظامیان

5. متعرض نشدن به زنان

6. پرده‌‌‏درى نکردن نسبت به مردان

 

7. بدون اجازه صاحب خانه، وارد منزل کسی نشدن و چیزى از اموال آنها برنداشتن.

 

 

 امام علی(ع) دوست، همراه، یاور و خویشاوند حضرت محمد(ص) بود یا فراتر از آن؟

 

پاسخ اجمالی

امام علی (ع) علاوه بر نسبت خویشاوندی و دوستی با پیامبر اسلام (ص) و یاور و همراه بودن در تمام مراحل زندگی و تمام صحنه های مختلف دفاع از اسلام و تبلیغ رسالت آن حضرت بود، و علاوه بر این که در دامان پیامبر (ص) پرورش یافته و داماد آن حضرت بود، خود شخصاً دارای امتیازات، شخصیت و ویژگیهای برجسته و ممتازی بود که به جز پیامبر اسلام (ص) هیچ انسانی به آن درجه از کمالات روحی و معنوی دست نیافته است.

عمق معرفت و ایمان حضرت علی(ع) به مبدأ و معاد، وحی و نبوت و به طور کلی غیب عالم هستی، علم و عمل و اخلاص وصف ناپذیر وی در صحنه های مختلف زندگی، شجاعت مثال زدنی، زهد و تقوا، ایثار و گذشت، حلم و بردباری، قناعت و سخا، کمال وجودی و جامعیت آن حضرت نسبت به همه ارزش های انسانی و خصلتها و کمالاتی که دست یابی به آنها برای یک انسان والا امکان پذیر است و بالاخره دارا بودن تمام صفات لازمه اولیاء الله، از صفات و ویژگیهای امیر مؤمنان علی(ع) است. مقام علمی و معصوم بودن از هر خطا و گناه و رسیدن به مقام امامت، از دیگر صفات آن حضرت است.

این همه امتیاز و صفات و خصائص اخلاقی، معلول لیاقت، همت و تلاش خود آن حضرت است، بدون در نظر گرفتن هر گونه نسبت خویشاوندی به پیامبر (ص)؛چرا که پیامبر (ص) خویشاوندان زیادی داشت، ولی هیچ یک از آنان نتوانستند به مقام حضرت علی (ع) برسند. البته کسی که در مکتب پیامبر (ص) پرورش یافته، طبیعی است که این ویژگیهای اخلاقی و کمالات را مرهون پیامبر (ص) و مکتب او است.

پاسخ تفصیلی

امام علی (ع) علاوه بر این که دوست و خویشاوند، یاور و همراه پیامبر اسلام (ص)، چه در زمان قبل از رسالت آن حضرت و چه در طول 23 سال پیامبری آن بزرگوار بود و در تمام صحنه های مختلف دفاع از اسلام حضوری فعال داشت، خود نیز اصالتاً دارای شخصیت و ویژگیهای برجسته و ممتازی بود که به جز پیامبر اسلام (ص) هیچ انسانی به آن مرتبه و درجه از کمالات روحی و معنوی دست نیافته است

در نتیجه تحقیقات و بررسی های همه جانبهای که از آغاز ظهور اسلام تاکنون درباره شخصیت علی بن ابی طالب (ع)، چه از طرف معاصران آن حضرت و چه از طرف صاحب نظران مسلمان و غیر مسلمان صورت گرفته، این حقیقت پذیرفته شده است که شخصیت علی (ع) (منهای نبوت) در ردیف پیامبرانی اولوالعزمی؛ مانند حضرت نوح، حضرت ابراهیم، حضرت موسی، حضرت عیسی (ع) و حضرت محمد (ص) قرار دارد.

علی (ع) انسانی است که تمام متفکران و شخصیت های دنیا، چه مسلمان و چه غیر مسلمان، در برابر عظمتش سر تعظیم فرود آورده و وی را ستوده اند. شبلی شمیّل، از متفکران لائیک عرب درباره امام علی (ع) می گوید: پیشوا، علی ابن ابی طالب، بزرگ بزرگان، یگانه نسخه ای است که نه شرق و نه غرب، نه در گذشته و نه امروز صورتی مطابق این نسخه ندیده است. 

جبران خلیل جبران، یکی از بزرگ ترین نویسندگان و متفکران مسیحی عرب، می گوید: من معتقدم که فرزند ابی طالب، نخستین عرب بود که با روح کلی رابطه برقرار نمود. او نخستین شخصیت از عرب بود که لبانش نغمه روح کلی را در گوش مردمی طنین انداز نمود که پیش از او نشنیده بودند...، او از این دنیا رخت بربست، در حالی که رسالت خود را به جهانیان نرسانیده بود، او چشم از این دنیا پوشید؛ مانند پیامبرانی که در جوامعی مبعوث میشدند که گنجایش پیامبران را نداشتند و بر مردمی وارد می شدند که شایسته آن پیامبران نبودند و در زمانی ظهور می کردند که زمان آنان نبود. 

پطروشفسکی، محقق مارکسیست و مشهور روس نیز درباره ابعاد وجودی و شخصیتی امام علی (ع) می نویسد: علی (ع) تا سر حد شور و عشق پایبند دین بود، صادق و راست گو و در امور اخلاقی بسیار خرده گیر و از مال جویی و مال پرستی به دور بود. بی شک او، هم مردی سلحشور و هم شاعر به شمار می آمد و تمام صفات لازمه اولیاء الله در وجودش جمع بود. [4] 

 

 

 

سیاست و حکومت در نگاه امام علی(ع) چه جایگاهی دارد؟

پاسخ اجمالی

به گواهی تاریخ، ورود امام علی(ع) به عرصه سیاست و پذیرش حکومت به مفهوم ریاست طلبی و سلطه جویی نبود، بلکه حکومت از این جهت نزد آن‌حضرت بسیار ناچیز و پست بوده که از لنگه کفشی پاره، بی‌ارزش‌تر است؛ زیرا کفشی که نیاز حضرتش را برطرف نماید و مسئولیتی را به همراه نداشته باشد، به مراتب از ریاست و مقام که مسئولیت‌های بسیاری را به دنبال دارد بهتر و برتر است.

از نظر امام علی(ع) حکومت آن زمان دارای ارزش است که شخص حاکم و زمام‌دار به کمک این ابزار سیاسی بتواند، احقاق حقّی کرده و یا از باطلی جلوگیری نماید و کرامت انسانی را که در طول قرون و اعصار به وسیله قدرت‌مندان و ظالمان از بین رفته، به جوامع انسانی بازگرداند.

لذا سیاست‌مداری از نظر علی(ع) فرصتی است برای برقراری عدالت اجتماعی. همان عدالتی که قرآن از آن به قسط تعبیر کرده و آن‌را یکی از عمده‌ترین اهداف بعثت تمام پیامبران(ص) بر شمرده است.

پاسخ تفصیلی

سیاست(شیوه اداره کشور) چنان‌که در فرهنگ‌نامه و واژه‌نامه‌های سیاسی تعریف شده؛ عبارت از شیوه‌هایی است که حکومتی به منظور اداره جامعه در پیش می‌گیرد و ضمن برقراری قدرت، کارها را در راه تأمین منافع کلیه طبقات اجتماعی ادامه می‌دهد و هر یک از افراد کشور نیز موظف‌اند در پیش‌برد امور جامعه به حکومت خدمت نمایند.[1]

فرهنگ دهخدا، واژه سیاست را به «تدبیر امور و مصلحت اندیشی و دوراندیشی» معنا کرده است.[2]

فرهنگ معین، سیاست را به معنای حکم راندن به رعیت و اداره کردن امور داخلی و خارجی کشور و همچنین به معنای داوری، سزا، تنبیه و جزا آورده است.[3]

ضرورت حکومت و نظام حکومتی

با تعریفی که از سیاست ارائه شد؛ نخست باید دانست که حکومت و زمام‌داری از نگاه امام علی(ع) امری گریزناپذیر است.

در زمان امام علی(ع) فکر آنارشیسم(هرج و مرج و گریز از قانون) به وسیله خوارج ترویج می‌شد. آنها در جریان حکمیت در جنگ صفین که اثر نامطلوبی برجای گذاشت، سوء استفاده کردند و اصل ولایت و حکومت و ضرورت نظام حاکم را محکوم کردند و با شعار «لا حکم الا لله» - که در جای خود مطلب درستی است- خواستار نفی و الغای اصل حکومت شدند؛ از این‌رو امام(ع) در پاسخ به شعار خوارج که می‌گفتند: «لا حکم الا لله»، فرمود: «گفتار حقّى است که به آن باطلى اراده شده. آرى حکمى نیست مگر براى خدا، ولى اینان می‌گویند زمام‌دارى مخصوص خدا است در حالی ‌که براى مردم حاکمى لازم است، چه نیکوکار و چه بدکار که مؤمن در عرصه حکومت او به راه حقّش ادامه دهد، و کافر از زندگى بهره‌مند گردد، و خدا هم روزگار مؤمن و کافر را در آن حکومت به سر آرد. همچنین به وسیله آن حاکم، غنائم جمع گردد، و از سوی او جنگ با دشمن سامان گیرد و راه‌ها امن گردد، و در امارت وى حق ناتوان از قوى گرفته شود، تا مؤمن نیکوکار راحت شود، و مردم از شرّ بدکار در امان بمانند».[4]

جایگاه سیاست و حکومت در نگاه امام علی(ع)

به گواهی تاریخ، ورود علی(ع) به عرصه سیاست و پذیرش حکومت به مفهوم ریاست طلبی و سلطه جویی نبود، بلکه حکومت از این جهت نزد آن حضرت بسیار ناچیز و پست است که از عطسه یک بز زکام خورده و یا از لنگه کفشی پاره، بی‌ارزش‌تر است؛ زیرا کفشی که نیاز حضرتش را بر طرف نماید و مسئولیتی را به همراه نداشته باشد، به مراتب از ریاست و مقام که مسئولیت‌های بسیاری را به دنبال دارد بهتر و برتر است.

در گفتارها و نوشتارهای امام علی(ع) فراوان مشاهده می‌شود که آن حضرت بارها و بارها بر سر حکومت و قدرت کوبیده و آن‌را تحقیر نموده، تا جایی که می‌فرماید:  «این (حکومت) نزد من از استخوان خوکی که در دست یک آدم جذامی باشد، پست‌تر است».[5]  

امام(ع) خطاب به ابن عباس حکومت را از نعلین خود پست‌تر معرفی می‌کند، مگر این‌که با ابزار حکومت بتواند حقّی را به پا داشته و مانع باطلی شود: «سوگند به خدا این نعلین از فرمان‌روایی بر شما نزد من محبوب‌تر است، مگر آن‌که حقی را به پای دارم یا باطلی را دفع کنم».[6]

و در سخن بلند دیگری فرمود: «به خدایى که دانه را شکافت، و انسان را به وجود آورد، اگر حضور حاضر، و تمام بودن حجت بر من به خاطر وجود یاور نبود، و اگر نبود عهدى که خداوند از دانشمندان گرفته که در برابر شکم‌بارگى هیچ ستمگر و گرسنگى هیچ مظلومى سکوت ننمایند، افسار شتر حکومت را بر کوهانش می‌انداختم، و پایان خلافت را با پیمانه خالى اولش سیراب می‌کردم، آن‌وقت می‌دیدید که ارزش دنیاى شما نزد من از اخلاط دماغ بُز کمتر است»

تاریخ ارسال پست: چهارشنبه 06 اسفند 1399 ساعت: 17:43
برچسب ها : ولادنت,حضرت علی,روز پدر,جسنا,توفان,توییتر,طوفان,